Współcześnie, pozostanie anonimowym w sieci jest nie lada wyzwaniem. Aplikacje, strony internetowe, czy dostawcy internetu mają wgląd w nasze aktywności. Nawet tryby incognito oferowane przez przeglądarki nie mogą zapewnić nam pełnego ukrycia historii wyszukiwania. Czy istnieje sposób, by zwiększyć swoją prywatność w internecie? Tak – dzięki sieci TOR.
Czym jest sieć TOR?
TOR, czyli The Onion Router, to sieć typu open-source, która umożliwia użytkownikom ukrycie tożsamości oraz aktywności w Internecie. Czy TOR jest darmowy? Tak, to bezpłatne rozwiązanie, którego głównym celem jest zapewnienie prywatności, a także ochrony przed różnego rodzaju śledzeniem online, takim jak monitorowanie historii przeglądania czy lokalizacji użytkownika. TOR używa zaawansowanego mechanizmu, który stosuje wielowarstwowe szyfrowanie, przypominające strukturę cebuli (stąd nazwa sieci cebulowej), dzięki czemu każda przesyłana paczka danych jest odpowiednio zabezpieczona.
Jest to narzędzie umożliwiające nie tylko anonimowe przeglądanie standardowych stron internetowych, ale także dostęp do zasobów tzw. Dark Webu – ukrytych stron internetowych, które wymagają użycia dedykowanej przeglądarki TOR, aby mogły zostać wyświetlone. Dzięki TOR użytkownicy mogą omijać blokady geograficzne, a także unikać zbierania danych osobowych przez różne instytucje.
Jak działa sieć TOR?
TOR działa w oparciu o mechanizm routingu cebulowego, która domyślnie polega na przekazywaniu danych przez trzy losowo wybrane węzły, tworzące tzw. obwód TOR. Każdy węzeł w tym obwodzie pełni rolę przekazywania informacji i zdejmowania jednej warstwy szyfrowania. W efekcie, tylko ostatni węzeł w obwodzie (węzeł wyjściowy) odszyfrowuje dane i wysyła je do ostatecznego celu. Ważnym aspektem jest to, że żaden z węzłów nie posiada pełnej informacji o całej trasie, jaką pokonują dane – każdy węzeł zna tylko swojego poprzednika i następce w obwodzie, dzięki czemu żaden z elementów sieci nie jest w stanie zidentyfikować źródła ani celu ruchu. Czas przechowywania danych w każdym z węzłów jest ograniczony do około 10 minut, co dodatkowo zwiększa poziom bezpieczeństwa.
Czy dostawca internetu widzi odwiedzane strony TOR? Obwód, składający się z trzech węzłów, zapewnia, że żadna instytucja ani podmiot ścigający nie będzie w stanie jednoznacznie powiązać użytkownika z jego aktywnością online.
Czy sieć TOR jest bezpieczna?
Sieć TOR oferuje wysoki poziom bezpieczeństwa i prywatności, jednak należy pamiętać, że żadna technologia nie gwarantuje całkowitej ochrony. Mimo że TOR skutecznie chroni przed śledzeniem przez węzły w sieci, istnieje potencjalne ryzyko, że węzeł wyjściowy może zostać wykorzystany do monitorowania ruchu wychodzącego z TOR do tradycyjnego internetu. Taki węzeł może przechwytywać niezaszyfrowane dane i analizować je, co stanowi zagrożenie w przypadku przesyłania wrażliwych informacji.
Zdarza się, że TOR może wzbudzać podejrzenia organów ścigania. Użytkownicy korzystający z “ciemnej stronny internetu” w sieci TOR mogą być bardziej narażeni na kontrolę ze strony służb, które mogą próbować przeprowadzać testy korelacyjne w celu przełamania anonimowości.
Co można znaleźć w TOR?
Dzięki TOR możliwe jest anonimowe przeglądanie tradycyjnych stron internetowych (Clear Web), ale także stron z rozszerzeniem .onion (część Dark Webu), które są dostępne wyłącznie w ramach sieci TOR. Strony te są często wykorzystywane do wymiany informacji i usług, które mogą być nielegalne, takich jak na przykład:
- Exploity
- Oprogramowanie hakerskie
- Ransomware
- CaaS (Cybercrime-as-a-Service)
Sieć TOR umożliwia także zakup nielegalnych substancji, broni, a także dostęp do innych nielegalnych usług i towarów, co powoduje, że Dark Web bywa kontrowersyjny i wiąże się z ryzykiem złamania prawa.
Jak wejść na TOR?
Aby korzystać z sieci TOR, użytkownik musi zainstalować TOR Browser, który jest oparty na przeglądarce Firefox, ale przekształcony w taki sposób, aby łączyć się z internetem za pośrednictwem sieci TOR. Dostarczany jest z domyślnie wbudowanymi dodatkami, które zwiększają bezpieczeństwo:
- NoScript – pozwala na uruchamianie skryptów JavaScript oraz innej potencjalnie szkodliwej zawartości tylko na stronach, które zostały uznane za zaufane przez użytkownika.
- HTTPS Everywhere – automatycznie wymusza użycie protokołu HTTPS zamiast HTTP na stronach, które go obsługują, zapewniając bezpieczne połączenie.
Instalacja przeglądarki, możliwa jest w wersji na systemy Windows, macOS, Linux oraz Android. Po pobraniu, użytkownik może połączyć urządzenie z siecią TOR i zdecydować się na różne opcje konfiguracji, które dostosowują poziom bezpieczeństwa. Opcja Standard aktywuje wszystkie funkcje TOR Browser i witryn. Natomiast tryb Safer wyłącza JavaScript na stronach nieposiadających szyfrowania HTTPS, co zwiększa ochronę przed atakami.
Domyślną wyszukiwarką dostępną w przeglądarce TOR jest DuckDuckGo, znana ze swojego podejścia do ochrony prywatności. Nie śledzi aktywności użytkowników, nie gromadzi danych osobowych ani nie udostępnia informacji reklamodawcom, co odróżnia ją od popularnych wyszukiwarek. Umożliwia anonimowe przeszukiwanie Clear Webu – tradycyjnej części internetu. Dodatkowo, jeśli dana strona posiada wersję .onion, DuckDuckGo pozwala na bezpośrednie przejście do niej, zapewniając dostęp do zasobów Deep Webu.
Historia Sieci TOR
Pomysł na sieć cebulową zrodził się w latach 90. XX wieku, a prace nad projektem rozpoczęły się na początku roku 2000. Zajmując się zagadnieniem sieci anonimowej, Roger Dingledine – absolwent MIT, wraz z Paulem Syversonem podjęli działania w ramach projektu NRL (U.S. Naval Research Lab). Aby wyróżnić swoją inicjatywę, nazwali ją The Onion Router. Wkrótce potem do zespołu dołączył Nick Mathewson.
Główną motywacją stworzenia sieci Tor było umożliwienie prywatnego dostępu do nieocenzurowanych treści w internecie. W 2007 roku organizacja zaczęła rozwijać mostki TOR, mające na celu obejście cenzury i rządowych zapór sieciowych, co pozwoliło użytkownikom uzyskać dostęp do otwartych zasobów.
W 2008 roku rozpoczęto rozwój Przeglądarki TOR, co znacząco poprawiło dostępność sieci dla szerokiego kręgu użytkowników. TOR odegrał również kluczową rolę podczas Arabskiej Wiosny w 2010 roku, zapewniając anonimowość użytkowników oraz umożliwiając dostęp do zablokowanych zasobów i mediów społecznościowych. Obecnie sieć TOR składa się z tysięcy przekaźników zarządzanych przez wolontariuszy i obsługuje miliony użytkowników na całym świecie.
Czy TOR jest legalny w Polsce?
Korzystanie z sieci TOR w Polsce jest legalne. Użytkownicy mogą korzystać z niej w celu zwiększenia swojej prywatności w internecie. Problem pojawia się dopiero w przypadku używania TOR do podejmowania działań niezgodnych z prawem, takich jak zakup narkotyków, broni czy oprogramowania hakerskiego. Choć sama technologia nie jest nielegalna, jej wykorzystywanie w celach przestępczych naturalnie jest zabronione.
Anonimowość w sieci TOR
Sieć TOR jest świetnym narzędziem do zapewnienia prywatności i anonimowości w Internecie, dzięki swojemu unikalnemu sposobowi szyfrowania. Jednak warto pamiętać, że mimo znacznego utrudnienia w śledzeniu, nie jest w stanie zagwarantować 100% pewności, że nasza tożsamość pozostanie całkowicie anonimowa. Choć przypadki odkrycia tożsamości użytkowników są rzadkie, wciąż istnieje ryzyko, zwłaszcza gdy nie zachowujemy odpowiednich środków ostrożności.
